Konizasyon (kone biyopsi) ve LEEP (loop electrosurgical excision procedure) servikal displazilerde rahim ağzından hastalıklı dokuların çıkarılması işlemidir. Servikal displaziler rahim ağzının prekanseröz değişikliklere uğramasıdır. Servikal displaziler henüz kanser olmamakla birlikte tedavi edilmezse rahim ağzı kanserine dönüşme ihtimalinin var olduğu bir durumdur. Pap smear testi ile saptanan hücresel değişiklikler KOLPOSKOPİ denilen bölgenin özel boyalarla boyanıp daha da büyütülerek incelenmesi ve gerekli görülürse biyopsi alınması yoluyla derecelendirilir. Bu derecelendirme sonucunda bir tedavi ve takip akışı belirlenir.
Pap smear sonucunda servikal displazi saptanan ve ikinci basamak tanı yöntemi olan kolposkopik incelemesi de bunu destekleyen hastalarda rahim ağzından ucuna elektrik kaynağı bağlanmış bir ince tel ile hastalıklı prekanseröz lezyonun çıkarılması işlemidir. Kolposkopi sonrası saptanan displazi evresine göre yapılmasına karar verilir. Hem tedavi edici hem de tanı için daha fazla doku sağlayabilen bir yöntemdir.
LEEP genellikle ofis şartlarında lokal anestezi ile yapılabileceği gibi hastanın ve hekimin tercihine gören ameliyathane koşullarında da yapılır. Çıkarılan parça patolojik incelemeye gönderilerek hem önceki tanı doğrulanır hem de lezyonun tamamen çıkarılıp çıkarılmadığı ya da ileri tedaviye ihtiyaç olup olmadığı anlaşılır.
Servikal displazi saptanan hastanın rahim ağzından koni şeklinde doku çıkarılması işlemidir. LEEP'e göre daha derin doku çıkarıldığı için daha değerli kabul edilir. Konizasyon kolposkopide görülemeyen, serviksin kanalına doğru yayılmış hastalığın tanı ve tedavisini de sağlar.
Konizasyon ameliyathane koşullarında mümkünse hasta genel anestezi altında iken yapılır. LEEP' e göre daha derin ve büyük koni şeklinde materyal çıkarılıp kanama dikişlerle durdurulur. Parça patolojik incelemeye gönderilerek hem tanı doğrulanır; hem de lezyonun yayılımı ve bütün olarak çıkarılıp çıkarılmadığı bilgisi alınır.
Her iki işlem de günübirlik işlemler olup hasta birkaç saat içinde evine gönderilir. İşlemden sonra yaklaşık 3 hafta kanama veya kanlı akıntı olacaktır. Kanama için tampon tercih edilmemeli onun yerine ped kullanılmalıdır. Üç hafta süreyle cinsel ilişkiden de kaçınılmalıdır.
İşlemden sonra hekiminizin tercihine göre muhtemelen 3-6 ay aralar ile pap smear takibi devam edecektir.
Konizasyonda daha fazla olmak üzere her iki işlemde de bazı cerrahi riskler vardır. Bunlar erken dönemde işlem sonrası kanamalardır. Bazen hasta olması gerekenden daha fazla kanama yaşayabilir ve bu durum ikinci bir işlemle kontrol altına alınabilir.
Rahim ağzının bir kısmının çıkarılması ileriki gebeliklerde rahim ağzı yetmezliğine ve bu nedenle düşük yaşanmasına yol açabilir. Bu durumu önlemek için gebelikte rahim ağzına sirkulaj dediğimiz dikiş atma işlemi uygulanabilir.
Rahmin ağzında daralma yani stenoza neden olarak adet kanamasının akışına engel oluşturabilir. Ağrılı adet kanaması nedeni olabilir.
Rahim ağzındaki daralma gebelik oluşumunu engelleyip infertilite nedeni olabilir.
İyileşme yerinde oluşan skar dokusu nedeniyle takiplerdeki pap smearlerde tatmin edici hücresel değerlendirme yapılamayabilir.