Rahim Sarkması ve Tedavisi

Rahim normalde pelvis kemiği içinde kas, ligaman ve diğer dokuların yardımıyla yerinde durur. Gebelik, çok doğum yapmak veya zorlu ve uzamış doğum eylemi yaşamış olmak bazı hastalarda bu kasları zayıflatır. Ayrıca kadınlar yaşlandıkça ve doğal östrojen hormonunun azalmasıyla bu destek dokuları gücünü yitirerek rahimin vajinal kanala doğru düşmesine yol açar, bu da rahim sarkması olarak bilinir, tıptaki ismi prolapsusdur.

Kas güçsüzlüğü veya gevşekliği rahimin çeşitli derecelerde inmesine hatta vajenden tamamen çıkmasına yol açar. Bu derecelendirme şu şekilde olmaktadır;

Birinci derece sarkma: Rahim ağzı (serviks) vajinaya doğru hafifce düşer
İkinci derece sarkma: Rahim ağzı vajen çıkımına kadar yakınlaşır
Üçüncü derece sarkma: Rahim ağzı vajen çıkımındadır
Dördüncü derece sarkma: Tüm rahim vajen dışına çıkmıştır. Total prolapsus olarak da bilinir. Bu durumda destek dokular tüm fonksiyonunun yitirmişlerdir.

Genellikle rahim sarkmasına başka durumlar da eşlik edebilir. Bunlar,

Sistosel: Üst ön vajen duvarının fıtıklaşması ile mesanenin bir kısmının vajene doğru bombeleşmesi, sarkmasıdır. Bu durum hastada sık idrara çıkma, idrar kaçırma ve idrarını tamamen boşaltamamaya neden olubilir.
Enterosel: Üst arka duvarların gevşemesi ile ince bağırsakların bir bölümünün vajene doğru fıtıklaşmasıdır. Bu durumda hasta ayakta dururken vajende çekilme ve bel ağrısı yaşar, yatınca rahatlar.
Rektosel: Alt arka duvar zayıflığı ile kalın bağırsağın (rektum) vajene doğru fıtıklaşmasıdır. Bu durum barsak hareketlerini zorlaştırır hatta bazen bağırsağı boşaltmak için vajen arka duvarına hastanın parmağıyla bastırması gerekir.

Rahim Sarkmasının Nedenleri Nelerdir?

Zorlu doğumlar
Yaşla birlikte pelvik kasların zayıflaması
Menopozla birlikte östrojenin azalmasının kas ve mukozaya etkileri
Karın içi basıncı artıran kronik öksürük,kronik kabızlık, pelvik tümörler, karında sıvı birikimi
Obezite
Sigara

Rahim Sarkması Belirtileri Nelerdir?

Vajinada dolgunluk ve basınç hissi (bunu hastalar küçük bir topun üzerine oturma hissi diye tanımlarlar)
Bel ağrısı
Vajenden birşey çıkıyormuş hissi
Cinsel ilişki sırasında ağrı
Bağırsak boşaltma ve idrar yapmakta zorlanma
Yürürken vajende rahatsızlık hissi

Ne Zaman Tıbbi Yardım Alınmalıdır?

Şu şikayetlerden herhangi biri varsa en kısa zamanda bir jinekologla iletişime geçmelisiniz.

Rahim ağzını vajen girişinde hissediyorsanız, vajende basınç hissediyorsanız veya vajenden birşey çıkıyormuş hissiniz varsa
İdrar yapmada, büyü abdeste çıkmada zorlanıyorsanız.
İdrarınızı tutmada zorlanıyor hatta kaçırıyorsanız
Devamlı bir bel ağrısı ile birlikte yürümekte, idrara ve büyük abdeste çıkmakta zorlanıyorsanız

Rahim Sarkmasında Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Rehabilitasyon: Hafif sarkma ve hafif şikayetleri olan birinci derecede ki hastalarda tercih edilir. Hasta pelvik kasları ve onları kuvvetlendirme hakkında bilinçlendirilir. Kasları çalıştırması için Kegel egzersizleri öğretilir. Hastanın kilo sorunu varsa kilo vermesi önerilir. Kronik kabızlık veya öksürük için yardım alması sağlanır
İlaçla Tedavi: Östrojen kremler ve ya fitilleri kısmen faydalı olabilmektedir ancak bu menopoza girmiş hastalar için bir seçenektir.
Cerrahi Tedavi: Hastanın yaşına ve gebelik beklentilerine göre rahim sarkması ya onarılır ya da rahim tamamen çıkarılır (histerektomi). Çocuk beklentisi olmayan uygun hastalarda rahmin tamamı alınırken gevşemiş vajinal dokular, urethra, mesane ve rektum sorunları da düzeltilir. Bu cerrahi laparaskopik (kapalı ameliyat), karından açık ameliyat yöntemiyle yapılabileceği gibi vajinal yoldan karında hiç kesi yapılmadan da yapılabilir.
Diğer Tedaviler: Eğer hastanın cerrahiyi kaldıramayacak ek sağlık sorunları varsa ama sıkıntıları da fazla ise vajene "PESSER" denilen bir alet yerleştirilerek sarkma ve hastaya yarattığı sorunlar hafifletilebilir. Bu pesserler farklı şekil ve ebattadır ve sıkıntının derecesine göre bunlardan biri seçilmeldir. Pessen vajende irritasyona ve kötü kokulu akıntıya neden olabilir ve 4.derece sarkmalarda işe yaramaz.