Zihindeki Kaygılarla Cinsellik: Vajinismus
Hayvanlarda cinsellik içgüdüsel olarak duygusal anlamı olmayan bir reflekstir. Biz insanlarda ise durum çok farklıdır. Cinselliğin her evresinde duygular etkilidir. Kaygıdan korkuya, heyecandan mutluluğa birçok duygu cinsellikte etkilidir. Bu duyguların yanında psikolojik sorunlar, o anki ruh hali ve geçmişteki travmalar gibi başka etkenler de cinselliği etkileyebilir. Tüm bunlar bazen vücutta fizyolojik değişimlere de sebep olabilir ve ilişkiyi imkansız hale getirebilir. Bu yazımızda psikolojinin fizyolojiyi ele geçirmesiyle oluşan hastalık olan vajinismusa değineceğiz.
Vajinismus Nedir?
Vücudumuzda birçok kas bulunmaktadır. Birçok çeşidi olan bu kasların en önemli özelliklerinden biri de vücuda esneklik sağlamaktır. Cinsel ilişkide de bu kasların gevşemesi ile vajinal esneklik sağlanır ve vajinal penetrasyon (penis ve vajina birleşmesi) gerçekleşir.
Vajinismus etkisindeki kadınlarda, psikolojinin fizyoloji üzerinde etkisiyle vajina girişindeki kaslar ilişki anında istem dışı kasılarak penetrasyon engellenir veya oldukça ağrılı bir penetrasyon olur. Özetle vajinismus, kadınlarda psikolojiye bağlı vajina girişindeki kasların kasılmasıdır. Vajinismus genellikle ilk ilişki denemesinden itibaren penetrasyonu imkansız kıldığı için evlilik sonrasında dahil birçok vajinismuslu kadın tedavi edilene kadar aylarca ilişkiye giremez. Buna istisna olarak bazı kadınlarda aktif cinsel hayatı olmasına rağmen açığa çıkabilir.
Vajinismusun Nedenleri
Vajinismus psikolojik bir rahatsızlıktır; fakat bu durum istemli değildir. Vücudun kaygılardan ötürü kendini korumaya alması olarak düşünülebilir. Genellikle psikolojiye bağlı olsa da vajinal mantar gibi bazı hastalıkların da vajinismusa sebep olabildiği düşünülmektedir. Vajinismusun sebebi tam olarak bilinmese de şunların sebep olduğu düşünülmektedir:
- Cinsel taciz veya istismara uğramış olmak veya böyle bir duruma tanık olmak
- Vajinal mantar enfeksiyonları
- Travmatik doğum veya jinekolojik işlem öyküsü
- Genel anksiyete
- İlk cinsel ilişkinin aşırı ağrılı olacağı inancı
- İlk cinsel birlikteliğe atfedilen abartılı sorumluluk ve ilk cinsel deneyime dair abartılı hikayeler
- Yine aynı şekilde kişisel yaşanan durumların, abartılı olarak anlatılmasıyla yaşanabilecek korkular
- Gebelik korkusu
- Fiziksel travma (cinsel travma olmaksızın)
- Stres
- Vulvar vestibülit denilen, klinik olarak net bulgular vermeyen ancak birleşme sırasında ağrıya neden olabilecek durumlar
- Aile içi şiddete maruz kalmak
- Eşler arası güven kaybı
- Kontrolü kaybetme korkusu
- Cinsel olarak yetersiz olma hissi
- İlk gece korkusu
Vajinismusun Görülme Sıklığı, Tedavi Reddi ve Vajinismusun Bir Hastalık Olarak Kabul Edilmesinin Sebepleri
Türkiye'de yapılan araştırmalara göre Türkiye’de vajinismus görülme sıklığı Avrupa ve Amerika’dan 20-30 kat daha fazladır. Bu da Türkiye’deki her 10 kadından 1'inde bu hastalığın görüldüğünü göstermektedir. (Türkiye'deki kadınların % 5-17 ’sinde bu hastalığın var olduğu düşünülmektedir.)
Birçok gelişmiş ülkeye kıyasla ülkemizde çok daha fazla vajinismus şikayeti olsa da, bu hastalık Türkiye'de en çok saklanan hastalıkların başında gelir. Kadınların vajinismusun ağrılı ilişkilerine rağmen tedaviye gitmemelerindeki ana sebepler toplum baskısı ve dışlanma kaygısıdır. Bunun yanında, ülkemizde bu durumu çözmek için hekim olmayan kişilerden yardım alınması da oldukça sık görülmektedir.
DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü) tanımına göre sağlık; kişinin fiziksel, ruhsal ve sosyal olarak iyilik halidir. Vajinismus sorunu kişinin ruhsal ve sosyal hayatını derinden etkilemektedir. Bu nedenle bir hastalık durumundan söz edebiliriz. Hastalık tedavi etme yetkisi ülkemizde ve tüm dünyada yalnızca hekimlere aittir. Bu yüzden vajinismus, hekimler tarafından tedavi edilmelidir.
Vajinismusun Belirtileri
Vajinismuslu bir kadının bunu fark etmesini ve hekime başvurmasını gerektiren sebepler şunlardır:
- İlişkiye girmekten korkma
- Penisin vajinaya giriş anında duyulan aşırı ağrı
- Penisin vajinaya girememesi
Vajinismusun Çeşitleri
Vajinismus, hastalığın yaşandığı döneme bağlı olarak sınıflandırılır.
Primer Vajinismus
İlk cinsel ilişkide vajinanın kasılması ve cinsel ilişkiyi engellemesidir. Bu sınıftaki kadınlar, vajinaya giren herhangi bir şeye karşı da kasılma problemi yaşar; vajinal muayene olamaz, vajinaya fitil veya ilaç koyamazlar. Altta yatan sebep genellikle ilk gece korkusudur.
Sekonder Vajinismus
Cinsel hayatı normal seyreden bir kadının ağrılı bir jinekolojik muayene, düşük, kürtaj veya zor bir doğum yapmak gibi travmalar yaşaması sonucu meydana gelen sekonder vajinismus hastalığının temelinde de korku yatar. Bu vajinismus türünde vajinal penetrasyon daha önceki zamanlarda gerçekleşmiştir; ancak belirtilen nedenler sonrasında penetrasyonun tekrarlanması mümkün olmaz. Bu vajinismus türü aynı zamanda edinilmiş vajinismus olarak da ifade edilir.
Vajinismusun Tedavisi
Vajinismus tamamen tedavi edilebilir bir hastalıktır. Öncelikle anksiyete, depresyon ve mantar gibi altta yatan etmenler araştırılır. Daha sonra kişinin bu hastalığı kabullenip psikolojik bir tedavi almasıyla sorun çözülür. Tedavide en önemli kısım altta yatan sebebin kadın ve eşiyle beraber araştırılmasıdır.
Vajinismus tedavisi hakkında Vajinismus Tedavisi yazımıza da göz atabilirsiniz.
Vajinismus, sadece kadına ait bir sorun değildir. Cinsel birliktelik eşler/partnerler arasında yaşanan bir birlikteliktir. Dolayısıyla vajinismusa dair sebeplerin de, buna bağlı çözümlerin de cinsel birliktelik yaşayan kadın/erkek çiftin yaşayabileceği olası sorunlar birlikte araştırılıp çözümlenmelidir.
Çift olarak yaşanan sorunlar ve çözümleri de yine çiftlere bağlı olarak değişebileceğinden, hekimler ilk görüşmede tedavi şekli ve süresini belirleyerek, çözüme ulaşılabilecek en uygun tedavi yolunu sunmaktadır.
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Aslı Yücetürk, Mahall Ankara'da kendi muayenehanesinde, doğum, gebelik takibi, kürtaj, vajinismus ve kısırlık tedavisi gibi uzmanlık alanlarında hizmet vermektedir. Bilgi ve randevu almak için 0552 328 9989 telefondan ulaşabilirsiniz.
